Stoel ‘Haentjens’

Avant-garde architect Renaat Braem, die vooral bekend is van zijn sociale woningbouw zoals het Kiel of de Politietoren Oudaan in Antwerpen, ontwierp slechts weinig meubels. Ze werden daarenboven in beperkte oplage geproduceerd. Een meubel van zijn hand is dan ook zeer zeldzaam en moeilijk te vinden. Toch kon de Koning Boudewijnstichting, met de hulp van het Fonds Marie Jeanne Dauchy, een uniek stuk op de kop tikken dat zo een plaats krijgt in het Brussels Design Museum.

Organische vormentaal

De stoel maakt deel uit van Braems belangrijkste meubelensemble, het Haentjens-ensemble. Ze is organisch van stijl en getuigt van Braems evolutie van het modernisme en functionalisme naar een meer biomorfe vormentaal en architectuur.

De verbondenheid van de mens met de natuur staat centraal in zijn utopische visie, waarbij architectuur en stedenbouw de mens zouden bevrijden. Door dat ecologisch bewustzijn evolueert zijn stijl vanaf de jaren 60 naar een meer organische architectuur.

Haentjens meubelensemble

Braems ontwierp het meubelensemble Haentjens in 1952 voor de toonzaal van de firma Haentjens, een Antwerps bedrijf van bouwmaterialen. De interieurinrichting werd in organische stijl ontworpen en is Braems belangrijkste meubelensemble. Naast stoelen bestond dit ensemble ondermeer uit verschillende winkelrekken en een tafel met poten die doen denken aan deze van een insect.

Ballerina op pointes

De Haentjens-stoel die de Koning Boudewijnstichting via het Fonds Marie Jeanne Dauchy op een veiling bij Native kon aankopen, heeft vrouwelijke vormen en spits toelopende poten, die lijken op de benen van een ballerina op pointe-schoenen. De rugleuning doet denken aan haar buste.

Utopisch en sociaal

De Antwerpse architect en stedenbouwkundige Renaat Braem (1910-2001) kan beschouwd worden als één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de naoorlogse architectuur in België. Na zijn architectuurstudies in Antwerpen liep hij in 1936-1937 stage bij Le Corbusier, die hem introduceerde bij het internationaal congres voor architecten van het modernisme (CIAM). Naast docent, was hij tevens criticus en schrijver met talrijke artikels en essays op zijn naam over urbanisme in België. Zijn pamflet Het lelijkste land ter wereld, lokte in 1968 talrijke reacties uit.

De sociaal bewongen Braem is vandaag nog steeds gekend voor zijn utopische visie. Op zijn palmares staan een reeks gekende grootschalige huisvestingscomplexen in Antwerpen, Brussel, Leuven, Deurne en Boom, met de sociale woonwijk het Kiel als één van de meest toonaangevende bouwprojecten van de jaren vijftig, een mijlpaal in de geschiedenis van onze sociale huisvesting dat internationaal tot de beste naoorlogse voorbeelden wordt gerekend.