Partituur 'Poème nocturne'

Deze autografische partituur van het 'Poème nocturne' voor viool, cello en orkest opus 29 van de Belg Eugène Ysaÿe, werd aangekocht door het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. De Stichting vertrouwde dit bijzonder document voor ons muzikaal erfgoed toe aan de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), waar veel partituren van de violist-componist worden bewaard en bestudeerd.
 

Een uniek handschrift

Dit prachtige handschrift, geschreven in paarse en rode inkt, is ingebonden en telt 62 pagina’s. Het is gesigneerd en gedateerd (3 april 1926) en is opgedragen aan de Belgen Albert Zimmer (1874-1940), violist, en Jacques Gaillard (1875-1940), cellist. Ysaÿe componeerde dit werk in 1914 met een begeleiding aan de piano, alvorens het opnieuw te bewerken en er een versie voor orkest van te maken in 1926. Deze versie voor orkest werd nooit uitgegeven noch opgenomen. Dit handschrift vormt dus een unieke bron voor dit stukje Belgisch muzikaal erfgoed.

Een uitmuntende componist en muzikant

Vanaf de jaren 1880 en gedurende vijf decennia was Eugène Ysaÿe een toonaangevend figuur van zijn tijd en van de Belgische en internationale muziekwereld. Als componist, getalenteerd violist, dirigent en concertorganisator ging Ysaÿe om met de grootste musici van zijn tijd zoals Bloch, Casals, Debussy, Fauré, Franck, Grieg, Saint-Saëns of Rachmaninov. Ysaÿe was ook een pedagoog en leidde vele jonge violisten op die een bloeiende carrière kenden als vertolker of docent. Vandaag (her)ontdekt de wereld de muziek van deze Belgische componist. De partituur van het 'Poème nocturne' herinnert ons eraan dat het werk van Ysaÿe meer omvat dan zijn zes sonates voor viool solo die violisten overal ter wereld vandaag nog steeds spelen en opnemen.

Een nieuw leven

Dankzij deze aanwinst, die intussen al werd gecatalogeerd en gedigitaliseerd door KBR, is 'Poème nocturne' voortaan voor eender wie toegankelijk. In december 2023 zal dit werk van Ysaÿe deel uitmaken van de werken die solisten en het Orchestre Philharmonique Royal de Liège (OPRL) zullen opnemen voor het Belgische platenlabel Musique en Wallonie.

Langdurige samenwerking

Deze aanwinst is een nieuw voorbeeld van de nauwe samenwerking tussen de KBS en KBR. De KBS geeft al heel wat jaren archieven, handschriften, partituren, tekeningen of objecten, die ze aankocht of geschonken kreeg, in bruikleen aan KBR. Op muzikaal vlak zijn er de fondsen Vieuxtemps, Boesmans, Dupuis of Grumiaux. Beide instellingen zorgen voor het conserveren, bestuderen en ontsluiten van Belgisch erfgoed. De KBS ondersteunt ook meerdere projecten van KBR, waaronder restauratieprogramma’s. Het was overigens Marie Cornaz, Hoofd van de Muziekafdeling van de KBR, die de Stichting attent maakte op de aanwezigheid van dit manuscript op de kunstmarkt.