La Fortune

Dit ivoren beeld stelt Fortuna voor; de Romeinse godin van het lot. In haar hand draagt ze de hoorn des overvloeds: een zilveren hoorn waaruit goudstukken vallen. Ze staat op het rad van fortuin, dat omringd is door putti en goudstukken. Heel bijzonder is dat dit werk uit één stuk ivoor gesneden werd. De vorm van het beeld werd dus specifiek ontworpen op de vorm van de slagtand. Charles Samuel (1862-1938) maakte La Fortune in opdracht van Edmond van Eetvelde voor de wereldtentoonstelling van Antwerpen in 1894. Naar aanleiding van dit evenement wilde Edmond van Eetvelde, secretaris-generaal van de Onafhankelijke Kongostaat, de kolonie Congo promoten bij de Belgische bevolking. Hij lanceerde een oproep aan Belgische kunstenaars en stelde hen gratis ivoor ter beschikking. De oproep resulteerde in een twintigtal beeldjes die samen in een vitrine stonden opgesteld, in de koloniale sectie van de wereldtentoonstelling. In avant-première waren enkele beelden, waaronder La Fortune, op 4 mei 1894 al te zien in de Brusselse winkel van zilver- en goudsmid Louis Wolfers. Wellicht werd het beeld- en zilverwerk ook bij Wolfers gerealiseerd. La Fortune is specifiek op de vorm van een slagtand ontworpen én uit één stuk ivoor gesneden. Dat werd als een ideaal gezien voor de chryselefantiene sculptuurkunst (combinatie (edel)metaal en ivoor). Charles Samuel zou later met dit principe school maken. Het was de belangrijkste evolutie van de ivoorsculptuur tussen 1894 en 1897. Vormelijk heeft Samuel zich voor de Romeinse godin van het lot geïnspireerd op de Hellenistische terracotta’s van Tanagra in Boeotië (Midden-Griekenland). Een Griekse verwijzing zien we ook op de marmeren sokkel waarop het woord Τύχη – het lot - in zilveren letters is aangebracht. Het werk is een bijzondere getuige van het historische verhaal van de Belgische ivoorsculptuur. Bovendien vormde dat type sculpturen op internationaal gebied een van de hoogtepunten van de Belgische beeldhouwkunst van omstreeks 1900. La Fortune werd aangekocht door het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché en in bruikleen gegeven aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel.