Medaillon met borstbeeld van keizer Jozef II

Dit medaillon in terracotta werd vervaardigd door de Naamse beeldhouwer Pierre-François Le Roy (1739-1812). Een kunstenaar die ook buiten Namen veel aanzien genoot. Het werk was gekend dankzij een oude foto, maar gedurende een lange tijd wist niemand waar het zich bevond. Toen het medaillon terug op de markt kwam, liet het Fonds Pierre-François Tilmon deze opportuniteit niet voorbijgaan. Het Fonds kocht het werk aan en bracht het onder in het Musée provincial des Arts anciens du Namurois. Een identiek medaillon in gips bevindt zich overigens in het Musée de Groesbeeck-de Croix in Namen. Dit laatste exemplaar is onderaan gesigneerd en gedateerd: P. Le Roy, Févr. 1792.

Voor deze medaillons inspireerde de Naamse beeldhouwer zich op het portret van Jozef II dat Théodore van Berckel graveerde voor de medailles en penningen die in 1781 werden uitgegeven naar aanleiding van de blijde inkomst van de keizer. Eén van die gedenkpenningen werd geslagen ter gelegenheid van de plechtige installatie van Jozef II als graaf van Namen op 27 augustus 1781. Le Roy kopieerde nauwgezet het gekroonde hoofd, de contouren van borst en schouders en het in de nek bijeengebonden krulhaar. Toch slaagde hij er in zijn model te sublimeren door het gezicht en de hals te modelleren in de trant van de strenge portretten van Romeinse keizers.
Het devies is daarenboven zijn persoonlijke vondst en hij voegde links ook een ster toe en rechts een zon met menselijk gelaat die door de wolken priemt. De medaillon werd overigens ook gesigneerd: JOSEPHUS II.CAES.AUG.1781

De context waarin het medaillon tot stand kwam, is niet bekend. Zo weten we niet of het om een persoonlijk initiatief van de kunstenaar gaat of om een opdracht. Wat wel vaststaat, is dat Le Roy keizer Jozef II in Namen ontmoette, tijdens een audiëntie op 5 juni 1781 in het Hôtel d’Harscamp. In een brief van 16 juli 1781, vroeg hij de keizer vervolgens om een vrijstelling van alle rechten op de blokken marmer en op het ander materiaal dat hij nodig had om te beeldhouwen. De vrijstelling werd door de keizerlijke administratie toegestaan en dat zou bij Le Roy geleid kunnen hebben tot een blijvende erkentelijkheid ten aanzien van de keizer.

Website Musée provincial des Arts anciens du Namurois

Meer info over het Fonds Pierre François Tilmon