Aankoop tekeningen

21 januari 2016

Dankzij haar mecenaatsfondsen kon de Stichting 2 tekeningen aankopen die gepresenteerd zijn in de tentoonstelling ‘Van Floris tot Rubens’. Het betreft ‘De bekering van Saul’ van Abraham van Diepenbeeck (1596-1675) en ‘Jupiter en Callisto’, een 16e eeuws werk van een kunstenaar uit de omgeving van Bernard van Orley en Pieter Coecke van Aelst.

Abraham van Diepenbeeck (1596 –1675) werd geboren in het huidige Nederland, maar was hoofdzakelijk actief in Antwerpen. De tekening ‘De bekering van Saul’ geeft aan hoe dicht Van Diepenbeecks werk bij dat van Rubens aanleunt. De compositie gaat direct terug op een schilderij van Rubens van hetzelfde onderwerp van omstreeks 1621. Het tafereel stelt het moment voor waarop de toekomstige Heilige Paulus, Saul van Tarsus, op weg naar Damascus ter vervolging van de vroege volgelingen van Christus, neergeslagen wordt door “een licht van den hemel”, van zijn paard valt en aangesproken wordt door God. De tekening is in verband te brengen met een tapijtreeks die de Handelingen van de Apostelen voorstelde, waaraan de kunstenaar in zijn late jaren gewerkt zou hebben. Zoals zovele van Van Diepenbeecks werken dient deze tekening en de tapijtopdracht nader bestudeerd te worden. Maar ook zonder verdere informatie betreffende de functie en datering van de tekening laat het Van Diepenbeecks talent als tekenaar en ontwerper zien en de vitaliteit van diens “emulatieve interpretatie” van de kunst van Rubens.

De tekening ‘Jupiter en Callisto’ is stilistisch te situeren in de omgeving van Bernard van Orley (voor 1490 – 1541) en Pieter Coecke van Aelst (Aalst 1502 – Brussel 1550). De gracieuze en eerder Italiaans aandoende figuren, de vorm van de voeten en de gestileerde draperieën van de twee goden in de hemel wijzen in de richting van Pieter Coecke van Aelst. De techniek herinnert daarentegen sterker aan tekeningen uit de omgeving van Van Orley. Omgeven door wolken dalen Jupiter, gezeten in een wagen getrokken door twee adelaars, en Mercurius met zijn caduceus neer boven een dicht woud. Vanuit de lucht bespieden ze de slapende nimf Callisto. Zich beschermd wanend voor de blikken van zijn echtgenote Juno, vermomt Jupiter zich als Callisto’s meesteres, de godin Diana. Links op de achtergrond zit Jupiter Callisto achterna. Zoals voor de tekening van Van Diepenbeeck vermoeden de experts dat het hier ook om een tapijtontwerp gaat.

Beide tekeningen zullen na de tentoonstelling ‘Van Floris tot Rubens’ in bruikleen gegeven worden aan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België in Brussel.

Tekst gebaseerd op de catalogustekst van Stefaan Hautekeete 'Van Floris tot Rubens'