10 barokke emblemata uit de Sint-Carolus Borromeuskerk in Antwerpen krijgen hun glans terug

12 mei 2014

De jezuïeten bestelden deze kunstwerken in 1640 voor de Sint-Carolus Borromeuskerk, naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van de orde. De doeken werden onlangs teruggevonden op de deuren van de huiskapel. Ze waren geschikt twee per twee, rug aan rug.

Ze beelden idyllische plattelandstaferelen uit waarop onder meer putti te zien zijn, met daarrond cartouches in grisaille waarop een Latijnse spreuk staat weergegeven. Het gaat hier om de basisbeginselen van de jezuïetenorde in kwestie. Zes emblemata beelden de religieuze geloften, de regel en de missies van de Sociëteit uit, een ander het eeuwfeest dat de aanleiding vormde voor de bestelling, en de drie laatste de beproevingen en de tegenstanders van de orde. Ze zijn een zeldzaam voorbeeld van de jezuïtische beeldpropaganda uit die tijd.

Het emblema als educatief genre ontstond tijdens de renaissance. Het was zeer populair in de 17de en 18de eeuw, en wordt gekenmerkt door de combinatie van een beeld en een citaat die een allegorische of moraliserende boodschap bevatten.