Restauraties voor vernieuwd STAM Gent

19 januari 2021

In het vernieuwde erfgoedmuseum STAM-Stadsmuseum Gent, heropend in december 2020, zijn meerdere “nieuwe” werken te zien die het verhaal van Gent illustreren. Drie ervan kregen een nodige restauratie dankzij de tussenkomst van Fondsen die worden beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Het Fonds Jacques Bollens hielp de restauratie te financieren van de gouache Gezicht op de katoenfabriek Parmentier, Van Hoegaerden & Cie., en het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché droeg de kosten van de restauratie van twee 18de-eeuwse abdisportretten.

Gent als industriestad

Het vernieuwde vaste circuit van het STAM, dat aan de hand van erfgoedstukken en kunstwerken de geschiedenis van de stad Gent belicht, toont voortaan een aantal werken die voorheen in het depot bleven. Daaronder ook het Gezicht op de katoenfabriek Parmentier, Van Hoegaerden & Cie. De nodige restauratie van het werk is recentelijk volbracht, mede gefinancierd door het Fonds Jacques Bollens, en het werk speelt nu een rol in het verhaal over Gent als industriestad in de 19de eeuw.

De gouache op papier toont de katoenfabriek in de toen nog landelijke omgeving van de Wondelgemse meersen. Tot circa 1840 werden fabrieken meestal ondergebracht in bestaande gebouwen (bv. het Gravensteen) of in een bescheiden nieuwbouw. Nadien ontwikkelden zich ware industriële ‘paleizen’ in de zogeheten Manchesterstijl. Een dergelijke gouache in kleur van een textielfabriek vormt een uniek tijdsdocument. Door de gebruikte materialen en technieken zijn zulke werken, die werden gemaakt in opdracht van de bedrijfsleiders, zeer gevoelig voor licht en vocht. Er zijn er maar enkele van bewaard in openbare collecties.

Gentse abdissen

Ook de 18de-eeuwse portretten van Eleonore Diltoer en Sabina Bruggeman, de laatste abdissen van de Gentse cisterciënzerabdijen Nieuwenbosch en Bijloke, werden gerestaureerd. Tot enkele jaren geleden werden ze nog bewaard in een kloostergemeenschap, niet toegankelijk voor het publiek. De kosten voor de restauratie werden gedragen door het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché.

De vernieuwde opstelling in het museum omvat een portrettenwand met prominente Gentenaars uit de 17de en 18de eeuw. De portretten tonen vooral mannelijke prominenten. Met het abdisportret van Eleonore Diltoer kan ook een opmerkelijke vrouw in de kijker worden geplaatst. Het portret past eveneens in de historische verhaallijn van het museum. Rond het einde van het ancien régime verdwenen een hele reeks instellingen, waaronder de abdij van Nieuwenbosch.

Na de renovatie van de abdijvleugels wordt het portret van Sabrina Bruggeman onderdeel van de nieuwe opstelling rond de geschiedenis van de site en het gebouw van de Bijlokeabdij, waar het STAM gevestigd is.