Het Leuven Chansonnier

Deze chansonnier uit de late 15e eeuw was onbekend, tot zijn aankoop door het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting. Bijzonder is dat het een volledig exemplaar betreft, in zijn oorspronkelijke, met brokaat beklede, band. Het liedboek werd toevertrouwd aan de Alamire Foundation in Leuven, het internationaal centrum voor de studie van de muziek in de Lage Landen.

Het elegante, met gekleurde initialen verluchte handschrift bestaat uit 96 perkamenten bladen. Het is het kleinste tot nog toe bekende meerstemmig chansonnier. Het opent met een geestelijk werk in het Latijn en bevat vervolgens 49 wereldlijke liederen in het Frans. Oorspronkelijk bestond het corpus uit 44 liederen. De ruimte die voor aanvullingen was voorzien, werd in een later stadium gedeeltelijk opgevuld. Het handschrift vermeldt geen namen van componisten. Doordat 38 stukken ook in andere eigentijdse chansonniers terug te vinden zijn, konden ze worden geïdentificeerd en toegeschreven aan vooraanstaande 15e-eeuwse Frans-Vlaamse meesters als Gilles Binchois, Johannes Ockeghem en Antoine Busnoys. Om de identiteit van de overige, unieke composities te onthullen, zal verder musicologisch onderzoek nodig zijn. Dat er onbekende stukken instaan, maakt het chansonnier zeer interessant voor de Belgische muziekgeschiedenis, én voor die van de hele 15e eeuw.

Hoe en wanneer het chansonnier precies ontstaan is, en door wie het besteld werd, blijft voorlopig onduidelijk. Het manuscript bevat slechts één bezittersmerk: een wapenschild van de hertogen van Savoye-Nemours. De letter 'I' op de achtergrond verwijst mogelijk naar Jacques van Savoye, tweede hertog van Nemours (1531-1585). Gelet op de datering van het handschrift, is het echter onwaarschijnlijk dat hij de oorspronkelijke eigenaar was. Voorlopig gaat de codex dus door het leven als het ‘Leuven Chansonnier’.

Het chansonnier werd volledig gedigitaliseerd. Op deze website kunt u het liedboek online inkijken: www.idemdatabase.org

Bekijk hier de uitzending over Le Chansonnier, op het tv programma 'De Afspraak' op VRT Canvas (27/04/2017)
 

Material / technique: 
Perkament
Dimensions: 
8,5 x 12 cm
Type of acquisition: 
Aankoop Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché
Year of acquisition: 
2016
Depository institution: 
Alamire Foundation, Leuven